Sketchnote trở thành một kỹ năng được các bạn trẻ tìm hiểu và mong muốn làm chủ trong vài năm trở lại đây. Tại sao Sketchnote lại được người Việt yêu thích đến vậy? Tự học Sketchnote có khó hay không và làm thế nào để tự học thành công? Cùng khám phá bí quyết tự học sketchnote thành công ngay tại bài viết này.
1. NHỮNG ĐIỀU BẠN CẦN HIỂU RÕ VÀ HIỂU ĐÚNG VỀ SKETCHNOTE
Sketchnote là một công cụ ghi chép giúp bạn ghi nhớ thông tin ngay tại thời điểm diễn ra sự việc nhờ việc sử dụng hình ảnh, câu chữ, bản đồ, màu sắc. Bằng việc tư duy bằng hình ảnh, thông tin bạn lưu lại sẽ dễ thuộc, dễ nhớ và dễ hình dung. Vì vậy Sketchnote chính là một công cụ tư duy hình ảnh và ghi chép hiệu quả và vô cùng sống động.
Bạn từng nghĩ, Sketchnote là VẼ?
Bạn có thể sketchnote mà không cần phải biết vẽ. Bạn sợ rằng mình không biết vẽ, không vẽ đẹp nên không thể sử dụng phương pháp sketchnote. Nếu bạn đang lo sợ như vậy thì thật sai lầm. Với Sketchnote, bạn chỉ cần sử dùng những đường nét cơ bản để thể hiện hình ảnh đại diện cho từ ngữ, sự vật, hiện tượng mà mình muốn biểu đạt.

Vẽ xấu có thể giúp bạn tạo ra dấu ấn riêng cho sản phẩm sketchnote đấy.
Buồn cười ư? Không đâu, nghĩ mà xem. Bạn sử dụng cách đi nét của riêng bạn, dùng những hình ảnh bạn tưởng tượng, hình dung. Sau đó, bạn thể hiện nó trên giấy. Ngắm nhìn sản phẩm, bạn sẽ cảm thấy vô cùng tuyệt vời. Nó thật sự đặc biệt và hơn hết, đó là sản phẩm của bạn, gắn tên của bạn, thể hiện cá tính và suy nghĩ của riêng bạn. Vì vậy tự tin lên và sketchnote. Bạn không biết vẽ ư, hãy bỏ qua điều đó.
Bạn từng nghĩ sketchnote là MINDMAP?
Bạn hiểu như vậy không đủ và chưa thực sự đúng. Trong sketchnote, sẽ đến lúc bạn cần sử dụng những bản đồ để mô phỏng cho những điều bạn muốn thể hiện. Còn mindmap bản chất là một dạng sơ đồ. Vậy nên, mindmap có thể trở thành một phần của sketchnote còn sketchnote không phải là mindmap bạn nhé!
Như vậy bạn đã có thêm một số thông tin để hiểu hơn về sketchnote. Giờ thì bắt đầu tìm hiểu bí quyết tự học sketchnote hiệu quả ngay thôi!
2. BÍ QUYẾT SỐ 1: TÌM RA THẦY HIỀN TRÍ – NHÓM BẠN TỐT – TỦ SÁCH HAY
Bạn cần “Thầy hiền trí” trong quá trình tự học Sketchnote
“Thầy hiền trí” bạn cần hiểu rộng và đa chiều. Bạn có thể tìm một giảng viên dạy sketchnote có tầm và có tâm để theo học. Đó là một người đủ kỹ năng, kiến thức cùng một tấm lòng nhiệt huyết với sketchnote và tinh thần sẵn sàng sẻ chia. Hãy đi theo và học mọi kiến thức mà người thầy tuyệt vời ấy dạy bạn. Học đúng và làm đúng là bạn đã thành công rồi.
Bạn không tìm thấy một người thầy nào để cắp sách theo học? Vậy hãy chuyển hướng tìm kiếm. Hãy đi tìm những người thầy trong những video clip hướng dẫn trên youtube, những sản phẩm hình ảnh ấn tượng trên tài khoản Pinterest hay Instagram. Hãy mở rộng phạm vi cho đến khi tìm được người thầy bạn cần.
Hãy ghi nhớ một điều: thầy hiền trí là người thầy có kiến thức, có sự tận tâm và sự kiên nhẫn trong quá trình dạy và chia sẻ. Đừng giới hạn bản thân mình chỉ nên có bởi một người thầy. Hãy cho mình nhiều lựa chọn và tự tin lên. Bạn biết không chỉ khi người trò sẵn sàng thì người thầy mới xuất hiện.
Bạn cần một nhóm bạn tốt
Muốn đi xa hãy đi cùng nhau và muốn tiến bộ thì bạn cần có “nhóm bạn tốt”, vì vậy bạn hãy tìm cho mình những người bạn tốt cùng học sketchnote. Vậy tìm nhóm bạn này ở đâu? Bạn có thể tìm thấy trong lớp học tại các khóa học do các trung tâm tổ chức. Bạn có thể tìm thấy trong những cộng đồng yêu thích, đam mê thực hành sketchnote. Nếu không tìm được, bạn hãy tự mình xây dựng nhóm bạn tốt cho chính mình.
Nhóm bạn tốt bạn tìm hay xây dựng cần có những đặc điểm sau:
- Chung một mục tiêu học tập
- Có một nghị lực mạnh mẽ
- Cam kết thúc đẩy, nhắc nhở và giúp nhau tiến bộ
- Đảm bảo thực hành và luyện tập đều đặn
- Kiên định làm đến cùng không tử bỏ hay dừng lại.
Giờ thì bạn hãy bắt đầu tìm ngay cộng sự tốt để cùng học cùng tiến bộ từng ngày nhé!
Bạn cần tủ sách hay
Tự học sketchnote, bạn không chỉ cần nhóm bạn, thầy giỏi mà bạn còn cần những đầu sách hay. Những cuốn sách chuyên môn, có kiến thức cơ bản, có hệ thống, có những ví dụ và hướng dẫn thực tế là những điều bạn cần. Nói đến đầu sách về sketchnote, bạn có thể tìm đọc hai cuốn: Sketchnote lý thuyết và Sketchnote thực hành của Mike Rohde. (Dù có bản ebook, nhưng nếu bạn thấy đây là hai cuốn sách giá trị, thì đừng ngại mua ủng hộ tác giả và giữ làm tài liệu học hàng ngày cho bản thân nhé)

Ngoài ra, bạn có thể tìm những đầu sách liên quan đến Visual Thinking (Tư duy hình ảnh) để đọc thêm nhằm nâng cao khả năng tư duy bằng hình ảnh cho bản thân. Cuốn sách “Tư duy bằng hình ảnh” của Willemien Brend là một lựa chọn không tồimà bạn có thể tham khảo nhé!
Ngoài những “cuốn sách” truyền thống, bạn có thể xây mình một thư viện hình ảnh để làm tài liệu tham khảo và học tập. Hãy lưu lại những sản phẩm doodle hay sketchnote bạn ấn tượng, hoặc những bản ghi chép đầy sáng tạo khiến bạn phải “WOW” mỗi khi bắt gặp. Việc lưu giữ lại giúp bạn học hỏi, đúc kết kinh nghiệm, tìm ra ý tưởng và cảm hứng để tạo nên sản phẩm sketchnote đẹp hơn, ấn tượng hơn mỗi ngày. Hãy bắt đầu tạo thư viện cho chính mình.
BÍ QUYẾT SỐ HAI: TỰ HỌC – HIỂU – HÀNH SKETCHNOTE
Đây là một quá trình hiệu quả để bạn tự học Sketchnote và hơn hết là biến kiến thức bạn tìm thấy, kỹ năng của người khác thành kỹ năng của mình.

HỌC SKETCHNOTE
Đây là quá trình, bạn tìm kiếm và tiếp nhận thông tin: từ hình ảnh, video, sách, bài học của thầy cô,…Với khối lượng thông tin khổng lồ bạn cần quan sát, phân tích để sàng lọc và chọn ra thông tin đúng. Từ đó, bạn kiểm duyệt độ phù hợp để chọn tiếp thu. Sau khi đã có kho thông tin rồi, bạn đi đến bước tiếp theo.
HIỂU SKETCHNOTE
Đây là quá trình bạn phân tích những thông tin mình có, kiến thức mình tìm ra và suy nghĩ về nó. Bạn cần hiểu đúng và hiểu chính xác thông tin mà người viết, người dạy muốn truyền tải. Bạn cần đi sâu vào kiến thức: bố cục, chữ, biểu đồ, hình ảnh, màu sắc. Bạn cần hiểu về mục đích sử dụng của từng phần trong một bản sketchnote. Bạn cũng cần hiểu về quy trình thực hiện một bản sketchnote thành công. Bạn cũng cần tìm ra được cách để để luyện tập và nâng cao khả năng sketch của mình. Hãy hiểu rõ, hiểu đúng và hiểu sâu sắc nhé!
HÀNH SKETCHNOTE
Khi bạn đã hiểu rõ, hãy bắt tay vào hành động ngay. Bắt đầu với những việc nhỏ và dễ dàng thực hiện. Hãy bắt đầu với việc bắt chước, việc luyện tập doodle theo chủ đề các hình ảnh, icon, … Tiếp theo, bạn hãy thực hành tạo các kiểu chữ ấn tượng rồi thử các bố cục khác nhau. Bạn đừng ngại phối 2 màu, rồi 3 màu, rồi 5 màu. Hãy bắt đầu sketch một chuyển động, một hiện tượng, một sự việc rồi đến sketch một quy trình, nội dung của một cuốn sách, khung chương trình của một sự kiện,…
Hãy chia nhỏ công việc và bền bỉ thực hành. Mỗi một sản phẩm hoàn thiện xong hãy ngồi lại, quan sát, phân tích Bạn tự đối chiếu để xem mình làm tốt điểm gì, làm chưa tốt ở đâu để đúc kết bài học cho bản thân. Đừng quên hỏi ý kiến mọi người khi xem sản phẩm của bạn, lăng nghe, phân tích rồi đúc kết lại.
Bạn liên tục học, làm, rồi phân tích, đúc kết, rút bài học rồi lại tiếp tục làm. Cứ đều đặn luyện tập, bền bỉ, rồi sẽ đến một ngày, bạn đi nét bút mượt mà, chữ viết mềm mại đầy nghệ thuật, phối màu hài hòa, bắt mắt, hình ảnh độc đáo gây ấn tượng mạnh. Đó là thời khắc, bạn tạo nên những kiệt tác của chính mình.
Hãy nắm giữ bí quyết này, vận hành nó trong quá trình tự học sktechnote. Bạn sẽ thấy mình tiến bộ hơn và trở thành một phiên bản tốt hơn so với bạn của hôm qua.
Tổng kết
Đây là hai bí quyết tuyệt vời mà mình được biết đến và đang áp dụng để tự học sketchnote. Mình mong không chỉ mình, bạn mà còn nhiều người Việt sẽ biết đến sketchnote và luyện tập kỹ năng này. Bởi sketchnote không chỉ là công cụ ghi chép hiệu quả mà còn là một cách để bạn tạo nên dấu ấn cá nhân, kết nối mọi người, giải tỏa căng thẳng và tận hưởng niềm vui khi sáng tạo.
Bạn có thể đồng hành với mình tại Fanpage, Pinterest hay Instagram. Đừng quên chia sẻ thành quả với mình nhé, vì cùng nhau học tập, chúng ta sẽ tiến xa hơn trong quá trình học – hiểu – hành sketchnote.
Nga Color
Xem thêm các bài viết của mình về sketchnote, lineart, doodle tại đây.